ترومبوز وريد عمقي و آمبولي ريه


ترومبوز وريد‌هاي عمقي زماني رخ مي‌دهد که لخته‌خون در وريدهاي عمقي پاها شکل مي‌گيرد و بدين ترتيب بازگشت جريان خون به قلب دچار اشکال مي‌شود. اين وضعيت منجر به تورم پاها و درد عضلات و ساق پاها مي‌شود اگر چه گاهي هيچ علامتي ندارد...

آمبولي ريه زماني رخ مي‌دهد که لخته‌خون از عروقي که در آن شکل‌گرفته جدا شده و با عبور از سمت راست قلب عروق خوني داخل ريه گير مي‌افتد. اين وضعيت ممکن است منجر به بروز علايمي مثل درد قفسه سينه، تنگي نفس يا سرفه و استفراغ خوني شود. در موارد شديد حتي ممکن است سبب روي هم خوابيدن آلوئول‌هاي داخل ريه و مرگ ناگهاني شود.

پروازهاي طولاني مدت يا پروازهاي متعدد در دوره کوتاه مي‌تواند سبب ترومبوآمبولي وريدهاي عمقي و آمبولي ريه شود. اما هر وضعيتي که سبب شود پاها به مدت طولاني در حال خميده و بدون هيچ‌گونه حرکت فعالي قرار گيرد، مي‌تواند موجب کاهش جريان خون در پاها شده و خطر تشکيل لخته خون را افزايش ‌دهد.

ساير عواملي که مي‌تواند خطر تشکيل لخته خون را افزايش دهد، شامل جراحي‌هاي اخير، استفاده از داروهاي پيشگيري از بارداري خوراکي يا هورمون‌درماني، بارداري، سرطان و مشکلات قلبي و افزايش سن است. عوامل ژنتيکي ارثي نيز ممکن است نقش مهمي در بروز اين مشکل داشته باشد.

پيشگيري

• استفاده از جوراب‌هاي فشاري مناسب در کاهش خطر تشکيل لخته مفيد است.

• براي افراد در معرض خطر بالا، مثل کساني که قبلا دوره‌هايي از ترمبوز را تجربه‌ کرده‌اند، هپارين با وزن مولکولي پايين که توسط يک پزشک تجويز شده و توسط خود فرد به‌صورت زيرپوستي تزريق مي‌شود، مي‌تواند موثر باشد.

• بلند‌شدن مکرر و کمي راه رفتن در داخل هواپيما جريان خون را در پاها افزايش داده و ممکن است خطر ايجاد لخته را کاهش دهد اما اين کار هميشه مفيد و موثر نيست.

• ساده‌ترين روش پيشگيري شل و سفت کردن عضلات پاها هنگامي است که روي صندلي نشسته‌ايد. بالا بردن متناوب نوک انگشتان پا و سپس بلندکردن پاشنه سبب افزايش جريان خون در وريدهاي ساق پا مي‌شود و خطر تشکيل لخته را کاهش مي‌هد.


منبع:


نشریه نوین پزشکی شماره 546ترجمه: مژگان کريمي